HOORN - Op 25 juni 2025 werd de unieke Hondiuskaart uit 1602 door de Stichting Nederlandse Kaap Hoorn-vaarders overgedragen aan de Vrienden van het Westfries Museum. Het Hoornse museum geeft de zeldzame kaart een hoofdrol in de vernieuwde presentatie, na heropening medio 2027. Zo wordt ook na de opheffing van de Stichting Nederlandse Kaap Hoorn-vaarders hun missie voortgezet: het verhaal van de ontdekking van Kaap Hoorn levend houden.

"De Hondiuskaart is een belangrijk symbool van de ontdekkingsreizen en het zeemanschap van de Grote Zeilvaart," aldus Dick Louwman van de Vrienden van het Westfries Museum. "Er zijn wereldwijd slechts twee exemplaren bewaard gebleven. Wij zijn vereerd dat we de kaart overgedragen hebben gekregen. Nu blijft dit historische topstuk behouden voor Hoorn en kan het Westfries Museum na de heropening het verhaal blijven vertellen over de reis van Isaac Le Maire en Willem Schouten, en de ontdekking van Kaap Hoorn."

Verhalen van de zeilvaart

Dick Louwman ontving de kaart uit handen van Kees van Louvezijn van de Stichting Nederlandse Kaap Hoorn-vaarders. De stichting heeft zich 40 jaar ingezet om de herinnering aan dit verhaal en de Grote Zeilvaart levend te houden, met activiteiten als publicaties, voordrachten en een vaste presentatie in de gerestaureerde Regenten- en Regentessenkamer van het voormalige weeshuis aan het Achterom in Hoorn, waarvan Stichting Stadsherstel eigenaar is. Per 1 juli 2025 houdt de stichting op te bestaan, maar het verhaal van de ronding van Kaap Hoorn stopt hiermee niet. Zo zet onder andere de Zeevaartschool in Enkhuizen een deel van de missie voort en biedt de Oosterkerk in Hoorn informatie, plaquettes en een bijzonder glas-in-loodraam van de hand van Sefanja Nods over de reis naar Kaap Hoorn. Ook het Westfries Museum zal middels de Hondiuskaart de missie voortzetten.

Leidraad bij ontdekkingsreizen

"De zeekaart benadrukt de belangrijke rol van cartografie in het begin van de 17e eeuw," legt Kees van Louvezijn uit. "Jodocus Hondius, een beroemde cartograaf, maakte deze kaart in 1602 waarin hij een nieuw beeld schetste van een nog onbekend terrein: onder het huidige Zuid-Amerika gaf hij een nauwe doorvaart weer, ten zuiden van wat men toen Vuurland noemde. Maar of deze doorgang werkelijkheid was, moest nog blijken. De kaart vormde de inspiratiebron voor ontdekkingsreizigers Isaac Le Maire en Willem Schouten, die in 1615 een nieuwe route naar de Stille Zuidzee probeerden te vinden. Die doorgang bleek werkelijk te bestaan. De kaap die zij rondden, noemden zij Kaap Hoorn."

Levend houden van het verhaal

Het museum zal de ontdekking van Kaap Hoorn levend houden door de kaart en het verhaal een vaste plek te geven in de vernieuwde presentatie. Amanda Vollenweider, de nieuwe directeur van het Westfries Museum, nam op haar beurt de kaart dan ook liefdevol over van Dick Louwman, met respect voor de jarenlange inzet van de vrijwilligers van de Stichting Nederlandse Kaap Hoorn-vaarders. "Het museum kan hiermee de historische betekenis van deze ontdekking in de vernieuwde presentatie opnemen. De Hondiuskaart zal hierin een schitterende hoofdrol spelen."

Museum dicht, stad open

Het Westfries Museum is gesloten tot medio 2027 voor een ingrijpende renovatie en vernieuwing. Maar we blijven het verhaal van de geschiedenis van Hoorn en West-Friesland vertellen, onder andere met 'Ontdek het verhaal van Hoorn' op Nieuwstraat 23 (multimediashow met podwalks). Ook onze educatie-activiteiten gaan gewoon door in de Museumwerkplaats op de bovenverdieping van de Boterhal aan de Kerkstraat in Hoorn.

Meer weten over de renovatie en vernieuwing van het museum? Volg het bouwblog op www.westfriesmuseum.nl. Geef je op voor de online nieuwsbrief via www.westfriesmuseum.nl/nieuwsbrief.