HOORN - Burgemeester Nieuwenburg kijkt tevreden terug op het stadsgesprek over het standbeeld van Jan Pieterszoon Coen. Na een mailing aan 4000 willekeurig gelote adressen verspreid over de wijken meldden 235 inwoners zich aan om mee te doen aan het stadsgesprek. Uit deze groep zijn na een tweede loting 80 deelnemers ingeloot voor deelname aan het stadsgesprek. De aanwezigen waardeerden het stadsgesprek met een 4,3 op een schaal van 0 to 5. En bijna 200 mensen reageerden op de oproep om een kijk op het standbeeld te delen. 'De kwestie Coen leeft, dat is wel duidelijk,' zegt burgemeester Jan Nieuwenburg.

Goed gesprek

'Om tot goede gesprekken te komen konden maximaal 80 inwoners meedoen aan het stadsgesprek,' legt burgemeester Nieuwenburg uit. 'Met een nog grotere groep zouden deelnemers bijna niet aan het woord komen. En dat zou zonde zijn, want het voornaamste doel was juist dat mensen nader tot elkaar kwamen. Nu was er echt ruimte voor een goed gesprek en dat werd ook gewaardeerd.'

Omstreden

De deelnemers gingen met elkaar in gesprek onder begeleiding van acht gespreksbegeleiders van de Reinwardt Academie, die onderdeel uitmaakt van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten. Zij ontwikkelden de methode 'emotienetwerken', die speciaal bedoeld is om een goed gesprek te voeren over omstreden kunst en erfgoed in de openbare ruimte. 'In plaats van een debat over meningen en standpunten onderzoeken deelnemers samen welke gevoelens het standbeeld bij hen losmaakt en waarom,' legt Hester Dibbits (lector Cultureel Erfgoed en bedenker methode 'emotienetwerken') uit. 'Het is dus een gesprek voorbij de standpunten, om elkaar beter te leren begrijpen en nader tot elkaar te komen.'

Filmpje over de geschiedenis van het standbeeld

De deelnemers aan het stadsgesprek kregen voorafgaand aan het stadsgesprek een filmpje over de historie van het standbeeld, ontwikkeld is samenwerking met Ad Geerdink, tot voor kort directeur van het Westfries Museum. 'Dit filmpje gaf mij echt nieuwe inzichten' reageerden veel deelnemers tijdens het gesprek. 'Ik dacht dat ik best wel wat wist over de geschiedenis van dit standbeeld, maar toen ik dit filmpje zag kwam ik tot de conclusie dat ik eigenlijk heel weinig wist' was een andere reactie. Alle aanwezigen waren van mening dat Hoorn dit filmpje breder onder de aandacht moet brengen. De link naar het filmpje is hier te vinden: de uitlegvideo over het standbeeld van Jan Pieterszoon Coen op de Roode Steen.

'Dit moet de gemeente vaker doen'

Dat was de meest gehoorde reactie tijdens de lunch. Voor veel deelnemers leverde het stadsgesprek nieuwe inzichten op. De een ging er zonder verwachtingen in, de ander met een sterk standpunt over het beeld. Waar de meeste deelnemers het over eens waren is dat ze anders de deuren van het stadhuis uit gingen dan erin gingen bij aanvang. Al was de methode voor de meesten wel even wennen. Het stadsgesprek ging niet over standpunten en was in dat opzicht dan ook geen debat.

Van alles wat ze tijdens het stadsgesprek hadden gezien, gelezen of gehoord, noemden de deelnemers een filmpje waarin een nazaat uit de Banda-eilanden uit het woord kwam in het bijzonder. Dibbits: 'Je kon een speld horen vallen tijdens de vertoning. Binnen alle groepen veranderde het gesprek na het filmpje. De boodschap was heel verbindend en toekomstgericht. Dat maakte dat het gesprek aan de tafels na het zien van dit filmpje veel meer ging over hoe je samen tot oplossingen kunt komen.' De deelnemers gaven onder meer suggesties om een monument op te richten voor de slachtoffers van toen. Of een stedenband te ontwikkelen om de gedeelde geschiedenis tussen beide plekken op de wereld meer te verbinden. De link naar het filmpje van de nazaat uit de Banda-eilanden is hier te vinden: film nazaten slachtoffers van Wandan

Waardevolle feedback

Aan het eind van de gesprekken werd via een online vragenlijst gevraagd wat deelnemers vonden van de bijeenkomst. En op welke wijze de gemeente verder moet met de discussie over het standbeeld. 'We hebben veel waardevolle feedback gekregen,' aldus Jan Nieuwenburg. 'Over het stadsgesprek zelf, over wat mensen meenemen uit het stadsgesprek, maar ook over wat mensen mee willen geven voor het vervolgproces.' De deelnemers waardeerden het stadsgesprek met 4,3 op een schaal van 0 tot 5 en noemden het gesprek onder meer 'prettig', 'respectvol', 'verbindend' en 'leerzaam'. Veel deelnemers adviseren de gemeente om toe te werken naar een besluit en door te gaan met de stadsgesprekken. Ook het belang van educatie werd door veel deelnemers onderstreept.

Oproep

De gemeente deed een oproep om de kijk en visie op het standbeeld van JP Coen te delen. Daar is veel gehoor aan gegeven. Door inwoners in en buiten Hoorn. Alle reacties zijn te vinden op: Gemeente Hoorn - Ingezonden reacties standbeeld JP Coen De reacties zijn geanonimiseerd. De creatieve inzendingen zijn te zien in de hal van het stadhuis. Een deel van de inzendingen is ook gebruikt tijdens het stadsgesprek.

Vervolgproces

Nieuwenburg: 'Ik ben blij met het verloop van het stadsgesprek, de inzet en betrokkenheid van de deelnemers en natuurlijk van de bijna 200 mensen die hun kijk op Coen met ons hebben gedeeld.'

Nu het stadsgesprek over het standbeeld van Coen is afgerond, werkt het college een voorstel uit voor het vervolgproces. Hier buigt de raad zich begin 2026 over.